EK het iewers gelees dat iemand reken die flieks wat hulle as kind gesien het, het hulle nie op die regte lewe voorberei nie. So het byvoorbeeld Tarzan-flieks ’n mens die idee gegee dryfsand (quicksand) gaan ’n veel groter probleem in die lewe wees as wat dit is.
Dit het my laat dink: Maar dit ís. Net nie letterlik nie. Emosionele en etiese dryfsand. Daardie gevoel dat die grond onder jou voete onvas is en begin beweeg. Dat, hoe meer jy stoei, hoe vinniger gaan jy ingetrek word.
Dit het my weer laat dink aan ’n morele kompas. Word ’n mens daarmee gebore, leer jy dit aan, waar koop jy dit? Ons regering donder trots kompasloos voort. ’n Gewete is immers ’n ongerieflike, krapperige ding.
Daar was onlangs ’n storie in die nuus oor ’n Picasso-skildery wat in 1969 gesteel is op ’n lughawe in Boston. ’n Lughawe-werker, Bill Rummel, het ’n krat gevat en op sy bakkie gelaai sonder om te weet wat daarin was.
Die skildery, Portrait of a Woman and a Musketeer, was vir hom skreeulelik, want hy verkies realisme; of ten minste mooi prentjies van blomme, watervalle en die see. Te aaklig om teen die muur te hang. Hy en sy vrou het dit agterin ’n kas geprop en probeer om daarvan te vergeet. Toe hy hoor die FBI is besig om na die skildery te soek, het hy paniekerig geraak en sy pa gevra om hom te help. Sy pa het hom aangeraai om dit óf te vernietig óf terug te gee.
Sy broer Whitcomb, wat links is, het met sy regterhand ’n nota geskryf en dit geteken “Robbin’ Hood”. Hy het homself vermom, die skildery agterin ’n taxi gesit en die bestuurder gevra om dit na die Museum of Fine Arts te vat.
Watter soort mense is die Rummels? Sam en sy broer was van kleins af kleptomaniese kwajongens. Hulle pa het elke keer hulle diefstalle toegesmeer en hulle teen die gevolge beskerm.
Hierdie diefstal en teruggee van die skildery het later ’n lekker storie geword waarop Rummel blykbaar heel trots is.
Dit het my laat nadink oor wat ek sal steel. Ek het, toe ek jonk was, soms ’n boek of wat nie teruggegee nie. Daarmee het ek opgehou, want ek weet nou hoe dit voel om na die boekrak te loop op soek na ’n spesifieke boek en net ’n gaping te sien. Al wat ek vandag nog steel, onbeskaamd, is klippe. Darem nou nie geliefde klippe uit iemand se versameling nie, maar klippe in die veld en op ’n strand – dit is deesdae ook onwettig. En onlangs uit die tuin van ’n restaurant in die Transkei.
Nou ja, dit hang af waarmee ons kan saamleef. Wat jou uit die slaap hou, is moontlik vir my heel aanvaarbare gedrag. En om te lieg oor Russiese skepe en vredesendings is vir die volgende persoon tweede natuur.
Ek wil myself in die spieël in die oë kan kyk terwyl ek my tande borsel; dit het my maatstaf geword.
Dryfsand is wel ’n probleem in die grootmenslewe, sien?
Jahman without qualities
Noem my Goldilocks
Baby Bear of Innie Mirrel Cyril
Wan ek drift met my kop op my sleeve
Opsoek narie median tussen
Robert Musil en Robert Marley
'n Jahman without qualities
– Nathan Trantraal
(Uit: Oolog)
♦ VWB ♦
NEEM DEEL AAN DIE GESPREK: Gaan na heel onder op hierdie bladsy om op hierdie artikel kommentaar te lewer. Ons hoor graag van jou.
Om kommentaar te lewer op hierdie artikel, registreer (dis vinnig en gratis) of meld aan.
Lees eers Vrye Weekblad se Kommentaarbeleid voor jy kommentaar lewer.