Ken jy Mary Chapin Carpenter se song:
I’m a town in Carolina, I’m a detour on a ride
For a phone call and a soda, I’m a blur from the driver’s side.
So is Touwsrivier, op die roete Kaap toe van Gauteng. Die Karoodorpie het eens gefloreer omdat dit op die hoofroete van die Kaapstad-tot-Kimberley-spoorlyn lê. Die stasie is intussen afgebrand en die spoorlyn het in onbruik verval. Die hart is uit die gemeenskap geruk en die dorpie het in armoede verval. Touwsrivier het begin lyk soos die heelal se oksel. Die meeste van die 8 000 inwoners lewe onder die broodlyn. Ongeveer 85% van hulle verdien geen inkomste hoegenaamd nie. Die enigste werk is op seisoenale vrugteplase in De Doorns, vir ’n handjievol maande per jaar.
Wat onderskei Touwsrivier? Onder meer ’n tragiese gebeurtenis – Nelson Mandela se eersgebore seun, Madiba Thembekile, het in 1969 op die N1 by Touwsrivier verongeluk. Mandela was op Robbeneiland en is nie toegelaat om die begrafnis by te woon nie. In 1990 het hy Touwsrivier toe gegaan om afsluiting te kry. En in 2019 het Thembekile se dogters, Ndileka en Nandi Mandela, ’n gedenksteen onthul om die 50ste herdenking van die sy dood en dié van drie ander insittendes te gedenk.
In dieselfde jaar het die dogters ook ’n Kaapse aalwyn langs die pad geplant ter nagedagtenis aan hulle pa. Die aalwyn het drie koppe gehad en het onlangs bloedrooi geblom. Kort nadat dit afgeneem en die foto op Facebook geplaas is, is die aalwyn ongelukkig gesteel. Ek weerhou kommentaar.
Nelson Mandela se geliefde assistent, Zelda la Grange het haar stem gevoeg by diegene wat Touwsrivier ’n hupstoot wil gee.
Ons het behoefte aan goeienuusstories en ons weet al van beter as om op die regering te wag. Nou het besighede en plaaslike inwoners ingespring om Touwsrivier se ekonomie mond-tot-mond-asemhaling te gee en werkloosheid hok te slaan.
Besighede soos Investec het in ’n sonkragaanleg in die gebied belê. Dit word ontwikkel deur Pele Green Energy.
Investec het ook ’n R5 miljoen-toelaagfonds gestig om ’n kommersiële hidroponiese plaas te vestig met die oog op werkskepping. Hulle befonds ook 30 beurse as interns by die Nasionale Instituut vir Ontwikkeling en Opleiding aan inwoners van Touwsrivier. Jy kan meer daaroor hier lees.
Vir Mandeladag vandag knetter die lug en spat die sweet in Touwsrivier. ’n Program genaamd Fab Collab laat vele medewerkers moue oprol.
Inisiatiewe soos grootskaalse skoonmaak is op die agenda, met vrywillige hulp deur besighede en plase in die omgewing.
Heelparty geboue word geverf. Plaaslike skole spring in om te help en organisasies soos die Rasta Society en Touwsrivier Islamic Society verleen steun.
Kos word uitgedeel deur organisasies soos soos Rescue Among Many (RAM) en Compassionate Hearts. Coca-Cola borg koeldranke. Komberse en wintersklere word voorsien deur die Kaapse Wynland-distriksmunisipaliteit.
Die dorp word op groot skaal opgeruim en verfraai, want ’n skoon Karoodorp skep die hoop op ’n volhoubare toerisme-ekonomie.
Informele werkskepping deur die gemeenskap self word aangemoedig en mense opgelei in vaardighede soos kook, naaldwerk en afvalherwinning.
Sou dit nie wonderlik wees as daar ná vandag minstens 67 nuwe werksgeleenthede op Touwsrivier geskep kon word nie?
En as jy enige inligting oor die historiese aalwyn het, kontak asseblief die Touwsrivier-polisie.
Maria gesels elke dag met die Here.
Met wie anders moet sy praat?
Met hierdie bedremmelde drolle
met wie sy elke dag omring is?
Wat sy moet liefhê soos haarself.
DIS 'N TALL ORDER.
– Jeanne Goosen
(Uit: Het jy geweet ek kan toor?)
♦ VWB ♦
NEEM DEEL AAN DIE GESPREK: Gaan na heel onder op hierdie bladsy om op hierdie artikel kommentaar te lewer. Ons hoor graag van jou.
Om kommentaar te lewer op hierdie artikel, registreer (dis vinnig en gratis) of meld aan.
Lees eers Vrye Weekblad se Kommentaarbeleid voor jy kommentaar lewer.