Daar is hoop, al is dit soos ’n mosterdsaad

Sommige stelsels in hierdie land is dodelik doeltreffend. Gister is ek in ’n haas na die visumkantoor in Johannesburg – want, soos wat julle hierdie brief lees, is ek op pad na Amsterdam – om my visum op te tel vir my opkomende reis. Dit het my ’n totale 2 minute en 40 sekondes geneem om my visum op te tel, en ja, ek het dit ge-time! Dis ’n nuwe speletjie wat ek speel wanneer ook al ek met goewermentsake te doene kry. Ek stel ’n timer op my foon en kyk hoe lank dit gaan neem om dit wat gedoen moet word, gedoen te kry.

Die pas afgelope naweek moes ek herregistreer om te stem omdat ek van Stellenbosch (waar ek laas gestem het) na Johannesburg getrek het. Die tydsduur wat dit my geneem het om te herregistreer? ’n Totale 5 minute en 16 sekondes.

Bel die bank om hulle te laat weet ek gaan my kredietkaart oorsee gebruik. Die oproep duur 3 minute. Op die kop. (Ek moet seker nie sulke inligting hier verklap nie, nè?)

Gaan in die bank in en maak euro’s. Oukei, dit het bietjie langer geneem, maar dit was steeds doeltreffend.

Moes iets gaan sertifiseer by die polisiestasie. ’n Totaal van 4 minute. Dit het so lank geneem omdat die polisieman eers dik geselsies met my aangeknoop het.

Sommige stelsels in hierdie land is werklik dodelik doeltreffend. Natuurlik is hierdie nie almal se ervaring nie. En natuurlik is álle stelsels nie so doeltreffend soos wat dit moet wees nie. Lang toue word gereeld by binnelandse sake gesien; by die verkeersdepartement staan jy soms ’n dag en ’n nag lank om gehelp te word; staatshospitale is oorvol en ons hoor gereeld rillerstories van hoe pasiënte nie betyds gehelp kan word nie wat dan katastrofiese nagevolge het; sommige skole is oorvol en gehalte-onderrig kan nie oral plaasvind nie; Eskom kan nou maar eenmaal net nie behoorlik funksioneer nie; sommige plekke sit sonder water; en, dan is daar die regering.

Ons leef binne ’n wanfunksionele staat, gedryf deur ’n president en regeringsamptenare wat menige van ons eenmaal in die beterskap van hierdie land laat glo het (die president, nie noodwendig sy posse nie).

Die lys van dinge wat nie werk nie, is langer as die lys van dinge wat wel werk. En in die gevalle waar die stelsels nie werk nie, moet die spanne bietjie gaan inloer daar waar dit goed gaan. Hierdie klink alles seker geweldig naïef, maar dit voel nodig om nou so bietjie op ons sterkpunte te fokus. Dit gee ook so bietjie hoop; al is die hoop so klein soos ’n mosterdsaad. Met die verkiesingsjaar wat aanbreek, is dit nodig om deeglik in oënskou te neem wat werk, wat nie werk nie, en wat ek en jy gaan doen om seker te maak ons bly doeltreffende en aktiewe landsburgers.

Sand from the urns

Green as mould is the house of oblivion.
Before each of the blowing gates your beheaded minstrel turns blue.
For you he beats his drum made of moss and of harsh pubic hair;
With a festering toe in the sand draws your eyebrow.
Longer he draws it than ever it was, and the red of your lip.
You fill up the urns here and nourish your heart.

- Paul Celan

Uit: Selected Poems

♦ VWB ♦

NEEM DEEL AAN DIE GESPREK: Gaan na heel onder op hierdie bladsy om op hierdie artikel kommentaar te lewer. Ons hoor graag van jou.