’n Mens weet korrupsie en onderduimshede is oral rondom ons hier in South Africa Our Land. Sodra dit jou vierkantig in die gesig tref, slaan dit dieper en word die werklikhede van hoe diep ons in Kakstraat is ’n tasbare realiteit.
Dinsdagoggend vroeg is ek na ’n lisensiërings- en leerlingtoetsdepartement in ’n vooraanstaande woonbuurt in Johannesburg. Senuweeagtig alreeds, want ek is nie die grootste aanhanger van enige regeringsplek of amptelike instansie waar ’n mens met die owerhede te make het nie. En nog verder senuweeagtig, want om in Gauteng te leer bestuur en dan die toets te moet slaag is ’n ekstreme sport op sy eie. Dis slaggate so groot soos swembaddens, dis taxi’s wat bestuur asof daar geen ander karre op die pad is behalwe hulle nie, dis mense wat oor die strate stap soos bokke sonder ’n diere-aanjaer, o, en laat ons nou net nie vergeet van al die verkeersligte wat nie werk nie. (Johannesburg, ek is jammer, baie lief vir jou, maar ons moet eerlik wees oor onsself, dis al manier wat ons gaan groei). So. Ekstreme sport.
Julle. Sal die mense by die liksenskantoor my nie vra vir ’n R5 000 nie?! R5 000 dan kry ek my papiere sonder dat ek selfs in die kar hoef te klim om die bestuurstoets te doen. Hier is hoe die gesprek verloop het. Lees die volgende met jou teaterstem.
Karakters:
Mercy
Persoon A – persoon agter die toonbank
Persoon B – ander persoon agter die toonbank
Persoon C – ander ander persoon agter dieselfde toonbank.
Mercy kom vinnig-vinnig ingetrippel. (Sy is vyf minute laat, want haar Uber op pad na die liksenskantoor het die vreemdste draaie gemaak).
Mercy: Good morning, how are you?
Persoon A: Good. What are you here for?
Mercy: My licence.
Persoon A verdwyn. Mercy staan stil by toonbank. Hier kom Persoon B.
Persoon B: You’re late.
Mercy: I am so so sorry about that. My Uber did verdwaal.
Persoon B: So what must we do now?
Mercy: What do you mean?
Persoon B verdwyn. Persoon A kom terug met ’n vorm. Persoon A kom staan ongemaklik naby aan Mercy.
Persoon A: Fill this in, it’s R5 000.
Mercy lag kliphard. Hierdie is duidelik ’n grap. Persoon A kyk vir Mercy aan sonder om te lag.
Mercy: Sorry?
Persoon A: R5 000 then you get the papers. No need to get in the car.
Mercy is domverstom.
Mercy: I am sorry, but no. I can’t do that.
Persoon A stap weg. Hier kom Persoon C.
Persoon C: Ma’am, what seems to be the issue?
Nou kyk, leser, op dié stadium veroorsaak die skok en die verstommendheid van die situasie dat my Engels opdroog. Ek verduidelik toe maar nou ewe lomp vir Persoon C wat die geval is, en hulle gee nie een 'n direkte antwoord nie. Nie een van die fokkers agter die toonbank kon vir my sê hoekom hulle doen wat hulle doen nie. Ek het probeer om hulle name te kry. Onsuksesvol.
Ek gaan buitentoe en sien ’n wetstoepassingsvoertuig. Probeer vir hulle verduidelik wat gebeur het, hulle gee nie om nie. Sien ’n sekuriteitsman en probeer met hom gesels, hy sê vir my “Ma’am I cannot guarantee your safety.” Was dit ’n dreigement?!
Hoe is meer as 10 mense by een liksensdepartement so kop-in-een-mus dat oop-en-blote korrupsie soos in hierdie geval toegelaat word om te seëvier???!!! R5 000 tussen tien mense is R500 elk, maar dan moet ons nou die ongenaakbare realiteit in gedagte hou dat daar per dag seker iets soos 20 mense is wat R5 000 betaal. ’n Hele aantal van my Uber-drywers wat veral immigrante in Suid-Afrika is, het al vir my vertel hoe hulle hul liksense gekoop het.
As jy weier om te betaal, druip jy net elke keer die toets. Al ry jy so goed soos Lewis Hamilton, as jy nie opdok nie sal jy nie ophou dop nie. Die waarheid skuil openlik. In die lig. Hierdie mense gaan aan die pen ry. Geduld.
Om kommentaar te lewer op hierdie artikel, registreer (dis vinnig en gratis) of meld aan.
Lees eers Vrye Weekblad se Kommentaarbeleid voor jy kommentaar lewer.