Amerika, o Amerika: Nie ’n land vir sissies

SOOS die leser weet of nie weet nie, skryf ek gewoonlik 'n kosrubriek. Maar toe ek die laaste tyd nuus kyk hier in die VSA, oorweldig die lot van my mede-Afrikaners my, hulle wat probeer om politieke vlugtelinge in die Land of the Free and the Brave te wees en het ek gedink ek moet help. Ons moet saamstaan, jy weet. Eendrag maak mag soort van ding.

Ek is 'n Afrikaanse boytjie wat al 35 jaar in die States woon, so ek het 'n paar wenke wat handig te pas kan kom en die lewe makliker kan maak vir al julle gelukkige Afrikaners wat beoog om eerste Amerikaner Donald Trump se aanbod te aanvaar en hierheen te kom as politieke vlugtelinge. Welgedaan, sê ek. Dit was 'n lang stryd, en jy verdien dit. In elk geval, hier gaan ons:

• Probeer om jou huishulp en tuinier saam te bring. Andersins sal jy die minimum loon vir plaaslike hulp moet betaal en dit moet verklaar wanneer jy jou belasting indien. Onthou die nanny tax-skandaal? So vir vyf dae per week kyk jy seker na sowat R37 000 per maand vir 'n ousie. Verkies jy 'n huisskoonmaakdiens, kyk jy waarskynlik na sowat R1 200 per uur, ditto vir 'n tuindiens. En dit is aan die lae kant. Hou ook in gedagte dat jou mater Trump al die laeloonwerkers na Panama gaan deporteer, en hulp nou moeilik is om te kry, met die gevolg dat pryse baie hoër sal wees teen die tyd dat jy hier aankom. So as ek jy was, sou ek dit ernstig oorweeg om die hulp in te smokkel, anders gaan jy op die ou end al daai shit self moet doen.
• As jy van plan is om 'n huis te koop, die huismark hier is baie knap en die verbandkoerse baie hoog. Die mediaanprys vir 'n bestaande huis in die VSA is nou R7 500 000,00. Dit is as die banke hier jou 'n lening sal gee, want hulle raak kriewelrig as jy geen kredietgeskiedenis in die VSA het nie. Dalk kan jy probeer om jou huis ook oor te bring. Sal seker goedkoper wees.
• Natuurlik, as jy geen kredietgeskiedenis in die VSA het nie, kan dit 'n probleem wees as jy om 'n kredietkaart aansoek doen. Maar jy het dit geweet, né?
• Terloops, maak seker dat een van jou wit MAGA-maatjies bereid sal wees om vir jou motorlening te teken. Openbare vervoer is nie 'n ding in konserwatiewe state nie.
• Jy moet jou eie gas/petrol hier pomp, so maak seker dat hulle jou iewers met 'n warm klimaat plaas. Buite is dit tans -25°C in Chicago, eintlik nogal warm vir hierdie tyd van die jaar.
• Die gemiddelde studieleningskuld hier is sowat R750 000. Baie daarvan word deur die regering gesubsidieer, maar aangesien jou maat Donald daardie subsidies met sy nuwe onderwysinisiatief opgehef het, sal jy dalk alles moet opdok, so maak seker die kroos gaan universiteit toe voor jy in MAGA-wêreld opdaag.  
• As jy ’n boer is, hou in gedagte dat die boerderybedryf in die VSA in die moeilikheid is omdat jou maat Trump landbouhulp verminder het, ten spyte van wat hy belowe het en ten spyte daarvan dat 90% van die boere vir hom gestem het. Baie boere was byvoorbeeld afhanklik van buitelandse hulpprogramme as kliënte, maar noudat dit geklits geraak het, lê al hul produkte in hawens en vrot. Hulle het klaarblyklik nie daardie een sien kom nie.
• Daar is baie plaaslike, werklose, hoogs gekwalifiseerde landbouers in die mark, so tensy jy bereid is om hoendermis te skoffel, val in die ry. Die mense wat vroeër sulke goed gedoen het, is nou op pad na Colombia of Panama.
• Van kindertjies in die skool gepraat, as jy in 'n suidelike staat beland, wees versigtig om nie die Civil War te noem nie. In die suide word dit die War of Northern Aggression genoem, niks te doen met die afskaffing van slawerny nie maar alles met state se regte.
• Van pryse gepraat, inflasie het die afgelope maand die plafon losgeskiet as gevolg van Trump se tariefdreigemente en die gevolglike onsekerheid in globale finansiële markte. Teen die tyd dat jy hier aankom, sal jy dalk moet vergeet van eiers vir ontbyt. En moenie eers dink aan ’n lekker steak nie.
• Gepraat van. Skaaptjops? Vergeet daarvan. Lamsvleis is net nie 'n ding vir Amerikaners nie. O, en daardie binnebraai waarvoor jy so lief is. In my 35 jaar hier het ek nog nêrens in die VSA 'n binnebraai raakgeloop nie. Dis waarskynlik teen baie streng brandregulasies. Regte buitebraaie van baksteen gebou is ook nie algemeen nie. Alles spoggerige gasbraaiers. Amerikaners sit nie om 'n braai en gesels nie. Hulle kyk almal 'n gridiron-wedstryd binne terwyl een swaap buite in die hitte of koue staan, afhangende van jou ligging, en hotdogs en hamburger-patties op 'n Weber braai. Hulle bond nie hier oor 'n braaivleisvuur nie. En as jy dink jy gaan 'n plaaslike slaghuis kry, fuhgeddaboudit, soos hulle in New York sê. Jy gaan soos meeste Amerikaners moet leef op verpakte supermarkvleis.
• Beskuit? Jy sal Ouma-beskuit by 'n Suid-Afrikaanse koswinkel in Atlanta oor die pos moet bestel en hulle sal in krummels aankom omdat hulle dit nie behoorlik verpak nie – of jou eie bak. Fokkit. Ja-nee. Jammer ouens. Ag, terloops, het ek biltong en Boerewors genoem? Jy is heeltemal op jou eie. Aan die ander kant, as jy naby 'n groot stad beland, kan daar 'n Nando's wees. Hou duim vas.
• Oukei, so, rugby? Rugby? Voetbal is koning hier. Jy weet mos, die spel waar almal swaar uitrustings dra, koppe stamp, vir 'n paar sekondes speel en dan 10 jaar later met breinskade wakker word. Die bekendste rugbyspeler hier is Ilona Maher, 'n meisie. Jammer ouens, as julle 'n wedstryd hier wil kyk, sal dit seker 'n chick match wees.
• Politieke vlugtelinge wat hier aankom, moet gewoonlik geprosesseer word en dit kan 'n rukkie neem, Amerikaanse burokrasie synde wat dit is. En noudat 'n klomp immigrasie-amptenare hul werk verloor het, is hulle dalk 'n bietjie kort aan personeel, sodat jy en jou geliefdes dalk in die een of ander oorvol tydelike akkommodasie beland met muwwe muurpapier, lekkende plafonne en verstopte toilette.  En natuurlik wil jy nie hê dat jou saakbeampte ’n gegriefde DEI-aanstelling moet wees wat per ongeluk oor die hoof gesien is deur jou landgenoot Elon se DOGE “jy’s afgedank”-spul nie. 

Hopelik sal hierdie nuttig wees. As dinge 'n bietjie taai raak met jou aankoms, moenie my bel nie, want ek is ongelukkig net 'n patetiese kosskrywer. Ek stel voor jy bel eerder die Withuis. Nie seker oor die telefoonnommer nie, maar die adres is Pennsylvania-laan 1600, Washington DC, 20500. As jy dit regkry om deur te kom, hou in gedagte dat ons Donnie 'n baie kort aandagspan het en hy kom met 'n, Who, what shithole?

En Elon is dalk nie meer die man van die uur nie. En soos Amerikaanse politiek geneig is, sal die volgende Demokratiese administrasie nie alte vriendelik na jou witgat-vlugtelingstatus kyk nie. Wie weet, dalk bevind jy jouself op 'n vliegtuig na Panama.

Intussen, uitspring kêrels, en vasbyt. Vrystaat! soos hulle altyd gesê het. 

• Chris Pretorius was 'n avant-garde dramaturg en regisseur in Suid-Afrika, en 'n bydraer tot Vrye Weekblad voordat hy na die VSA verhuis het. Hy skryf af en toe rubrieke vir Tony Jackman se TGIFood-platform in Daily Maverick (waar hierdie artikel eers verskyn het). Maar eintlik ontwerp en installeer hy en sy maatskappy pasgemaakte interieurs, insluitend manjifieke hotelvoorportale, in Amerikaanse stede soos New York, Chicago en Miami. Enkele maande gelede was hy en sy span besig om hul kunswerk binne spoegafstand (letterlik) van Mar-a-Lago te installeer. Chris het sy blik afgewend.
• Hier is sy webwerf: Pretorius Studio.

♦ VWB ♦

NEEM DEEL AAN DIE GESPREK: Gaan na heel onder op die bladsy om op hierdie artikel kommentaar te lewer. Ons hoor graag van jou, maar hou asseblief by ons kommentaarbeleid.