Dominique se lieflikste woorde

DINSDAG MET DEBORAH STEINMAIR

Dominique se lieflikste woorde

DEBORAH STEINMAIR skryf oor die nuutste wenners van die Ingrid Jonker- en ander pryse.

Image: ANGELA TUCK

Dominique Botha, ’n gewaardeerde Vrye Weekblad-bydraer, het pas die Ingrid Jonker-prys gewen met haar debuutbundel, Donkerberg. Ek is verheug – sy was my eerste keuse ook.

Ek het in VWB oor die bundel geskryf:

’n Mens slaan die boek oop en onmiddellik word jou asem weggeslaan deur die droewe, klassieke, landelike, tydlose skoonheid van haar verse. Dis ryk, dig en allerlieflik. Vol stilte en bedrieglike eenvoud.

Dominique het ’n unieke, onvergeetlike stem. Ek weet nie met wie om dit te vergelyk nie. D.J. Opperman in Komas uit ’n bamboesstok? Breyten Breytenbach? Anna Akhmatova? Ingrid Jonker wie se potensiaal verwesenlik is?

Hanna Kamfer het in VWB geskryf dat amper niemand op aarde ooit moet dig nie, en sy het ’n punt beet. Daar is ’n handvol, ’n klein handjievol, mense wat oor die natuurlike rou talent sowel as belesenheid beskik om die wêreld in ’n vers op sy kop te draai. Botha is een van hulle. Daar is skynbaar geen einde aan haar woordeskat en talent nie. Aan haar sensitiwiteit en intuïsie, die elegansie van haar denke, die geslypte skerpheid van haar lens.

Hier is een van haar verse:

voorbode

my pa word al hoe kleiner
wanneer hy uit
stap om my die maanlig
op die werf te wys

soos ’n grys ster bo donkerberg
krimp hy tot ’n tuindwerg ongeverf
tussen die kannas op die werf

Daar is iets onafwendbaars en noodwendigs aan haar woorde, asof dit op geen ander manier gesê kon word nie, selfs al sou niemand anders dit op hierdie manier stel nie. Dis soos spreuke en tekste en Breyten se gebede.

Ek kan dit nie hoog genoeg aanbeveel nie. Koop dit, lees en herlees dit en ontdek weer die “sweet power of poetry”.

Die kortlys vir die kykNET-Rapportpryse is ook aangekondig:

KYKNET-RAPPORTPRYS: FIKSIE (ROMANS)

  • Op pad na Moormansgat deur Chris Karsten (Human & Rousseau)
  • Eugene deur Kirby van der Merwe (Human & Rousseau) 
  • Roman deur Cas Wepener (Protea Boekhuis)

KYKNET-RAPPORTPRYS: NIEFIKSIE

  • Wieg deur Joan Kruger (Litera) 
  • Retoervloot deur Dan Sleigh (Tafelberg) 
  • Die Kaapse slawe 1652-1838 deur Eunice Visser (Protea Boekhuis) 

KYKNET-RAPPORT HERMAN BINGE-PRYS: FILM

  • As die katjiepiering blom deur Audrey Jantjies (Kwela)
  • Op pad na Moormansgat deur Chris Karsten (Human & Rousseau)
  • Om beter te kan moor deur Christelle van Rooyen-Wessels (Penguin)

JAN RABIE-RAPPORTPRYS: DEBUUT- OF TWEEDE PROSAWERKE

  • bottelnek breek bek deur Dianne du Toit Albertze (Human & Rousseau)
  • Wit leuen deur Ruan Kemp (Tafelberg)
  • Eugene deur Kirby van der Merwe (Human & Rousseau)

Met die uitsondering van die niefiksie-kandidate, het ons oor al die boeke op VWB geskryf. Want ons hou jou op die hoogte.


my kinders is ryk maar my kinders is arm

voor jy my joune gemaak het
was ek andries en sandra se dogter
van die plaas rietpan
distrik bothaville
gedra na die doopvont
in ’n rok van oorlewering en linte
in vioolkraal se voorkamer
vol familie en meubels
ingeseën met ’n sponskoek
oorstrooi in ’n fynsuiker mandala

gebak deur anna wat my grootgemaak het
totdat ek self ’n perd kon teken en droom
die maan is ’n emaljebak met roeskolle
vol mageu wat anna brou
en om en by die maandeind bars anna se sog uit die hok
en vreet die maan weer op

somers het verseil soos verlore albasters
agter tuinstoele so swaar soos ’n dooie kalf
op grasperke ingedrink in die lang blou skaduwees
van ’n veraf rammelende belofte

tromme het snags nog gerol
soos die trein oor sy spore na groenebloemstasie
swiepend deur sonsteek modder weerlig en wind
om die oes van die land te kom haal

en piepende donskuikens
geel soos mimosa-balletjies af te laai
om groot gebroei te word in anna se jaart
totdat sy kom aanklop het by die agterdeur
met ’n gat in die kop
deur haar man se swaaiende byl toegedien
vol end van die maand woede

daar is gejaag deur nag en reën
en ma het gehuil
terwyl anna se sinne uitgebloei het op haar skoot

nou sit anna al baie jare in die son
in klerksdorp se lokasie
om valke en muskeljaatkatte wat nie bestaan nie
van die miesies se lankvergane pluimvee weg te hou

– Dominique Botha

(Uit: Donkerberg)

♦ VWB ♦


NEEM DEEL AAN DIE GESPREK: Gaan na heel onder op hierdie bladsy om op hierdie artikel kommentaar te lewer. Ons hoor graag van jou.

Speech Bubbles

Om kommentaar te lewer op hierdie artikel, registreer (dis vinnig en gratis) of meld aan.

Lees eers Vrye Weekblad se Kommentaarbeleid voor jy kommentaar lewer.