Die Gupta van die Gariep van die 1800’s

GEVAARLIKE ‘SENDELING’

Die Gupta van die Gariep van die 1800’s

Die streek aan weerskante van die Garieprivier was tydens die laaste helfte van die 18de en die eerste helfte van die 19de eeu ’n ware “Wilde Weste”, buite die invloedsfeer van die Kaapse koloniale owerhede. Khoi-Khoi-groepe soos die Griekwa, Koranna, Oorlam en Namakwa en kleiner groepies San/Boesmans het hier gewoon, maar teen die laat 18de eeu het ’n klompie wit sendelinge, avonturiers, drosters en misdadigers ook in die gebied inbeweeg. MAX DU PREEZ vertel die storie van ’n Europese swendelaar wat soos die Broers Gupta twee eeue later amok onder die plaaslike inwoners gemaak het.

WAS hy ’n Griek of was hy ’n Pool? Of dalk ’n Letlander? Was sy naam Stephanus of Stephanos? En sy van?

Die meeste historici wat van hom kennis geneem het, noem hom Stephanus en meen hy is in Pole gebore. Nigel Penn, ’n voorste kenner van die ou geskiedenis rondom die Gariep, noem hom Stephanos en sê hy is in Griekeland gebore. Maar die 19de-eeuse reisiger William J. Burchell beweer hy is in Koerland gebore, wat nou deel is van Letland, maar inderdaad van die 16de eeu af onder Poolse heerskappy was totdat Rusland in 1795 oorgeneem het.

Daar is egter konsensus onder navorsers dat hy eers aan die Kaap gewoon het nadat die skip waarop hy na die Ooste op pad was, skipbreuk gely het. Sommige sê hy is gevang nadat hy dokumente vervals het, ander dat hy vals munte vervaardig het en in die laat 1790’s ter dood veroordeel is. Almal stem saam dat hy aan niemand aan die noordelike grens gesê het wat sy van was nie. Soos Cher of Maradona was hy net Stephanos. Of Stephanus...

Registreer gratis om hierdie artikel te lees.

Hallo! Vrye Weekblad het op 1 Oktober 2022 geskuif van Arena Holdings na die Nuwe Vrye Weekblad Mediagroep. Dit beteken dat ons jou asseblief moet vra om weer ’n lesersprofiel te skep.

Dít sal jou vir Oktober, wat C. Louis Leipoldt nie verniet “die mooiste, mooiste maand” genoem het nie, toegang gee tot alle artikels wat in dié maand gepubliseer is.

Ons hoop dit gee Arena genoeg tyd om alle uitstaande subskripsiegelde aan huidige intekenare uit te betaal.

Van 1 Januarie 2023 sal jy 'n subskripsie uitneem. Maar vir nou is alles mahala! Geniet dit. En dankie dat jy weer met ons is!

Reeds geregistreer? Kliek “Meld aan” om voort te gaan

Vir nuwe VWB 3.0-navrae: WhatsApp 071 170 8927 (net vir teksboodskappe). Vir ou Arena-subskripsie-navrae: Skakel 0860 52 52 00 of e-pos hulp@vryeweekblad.com.