Die Gupta van die Gariep van die 1800’s

GEVAARLIKE ‘SENDELING’

Die Gupta van die Gariep van die 1800’s

Die streek aan weerskante van die Garieprivier was tydens die laaste helfte van die 18de en die eerste helfte van die 19de eeu ’n ware “Wilde Weste”, buite die invloedsfeer van die Kaapse koloniale owerhede. Khoi-Khoi-groepe soos die Griekwa, Koranna, Oorlam en Namakwa en kleiner groepies San/Boesmans het hier gewoon, maar teen die laat 18de eeu het ’n klompie wit sendelinge, avonturiers, drosters en misdadigers ook in die gebied inbeweeg. MAX DU PREEZ vertel die storie van ’n Europese swendelaar wat soos die Broers Gupta twee eeue later amok onder die plaaslike inwoners gemaak het.

WAS hy ’n Griek of was hy ’n Pool? Of dalk ’n Letlander? Was sy naam Stephanus of Stephanos? En sy van?

Die meeste historici wat van hom kennis geneem het, noem hom Stephanus en meen hy is in Pole gebore. Nigel Penn, ’n voorste kenner van die ou geskiedenis rondom die Gariep, noem hom Stephanos en sê hy is in Griekeland gebore. Maar die 19de-eeuse reisiger William J. Burchell beweer hy is in Koerland gebore, wat nou deel is van Letland, maar inderdaad van die 16de eeu af onder Poolse heerskappy was totdat Rusland in 1795 oorgeneem het.

Daar is egter konsensus onder navorsers dat hy eers aan die Kaap gewoon het nadat die skip waarop hy na die Ooste op pad was, skipbreuk gely het. Sommige sê hy is gevang nadat hy dokumente vervals het, ander dat hy vals munte vervaardig het en in die laat 1790’s ter dood veroordeel is. Almal stem saam dat hy aan niemand aan die noordelike grens gesê het wat sy van was nie. Soos Cher of Maradona was hy net Stephanos. Of Stephanus...

Slegs Vrye Weekblad-intekenare kan hierdie artikel lees.

Teken nou in vir volle toegang tot alle Vrye Weekblad-inhoud.

Reeds ’n intekenaar? Kliek “Meld aan” om voort te gaan

Vir nuwe VWB 3.0-navrae: WhatsApp 071 170 8927 (net vir teksboodskappe) of stuur 'n e-pos aan hulp@vryeweekblad.com.