Die betekenis van Winnie Madikizela-Mandela

Essay: Madikizela-Mandela as metafoor vir die ANC – en Suid-Afrika

Die betekenis van Winnie Madikizela-Mandela

Die ‘Moeder van die Nasie’ is vereer én verguis. Sy was ʼn vrou van staal, onwrikbaar en onintimideerbaar, maar sy was ook ʼn onbeheerste egoïs en aandadig aan kindermoord, skryf MAX DU PREEZ. Hoe moet ons haar voortgesette kultusstatus verstaan?

EK het seker in my agterkop geweet wie Winnie Mandela was, maar die eerste keer dat sy deel van my ervaringswêreld geword het, was toe ek as ʼn bloedjong verslaggewer oor die Soweto-opstande van 1976 verslag gedoen het. Die polisie het ons verseker Winnie was een van die hoof-opstokers en organiseerders van die jongmense. Die idee dat ’n swart vrou in ’n nederige township-huisie in 1976 so magtig en so gevrees kon wees, het my gefassineer.
Ek het haar doen en late daarna gevolg. Ek onthou hoe omgekrap ek was toe sy in Mei 1977 na Brandfort verban is nadat sy ʼn tyd lank sonder verhoor in die tronk was. Die apartheidstaat moet baie bang vir dié formidabele vrou wees, het ek gedink. Ek het in Kroonstad grootgeword en Brandfort geken, so ek het goed geweet hoe onaangenaam dit daar vir dié opgeleide en gesofistikeerde stadsvrou moes wees.

Die verstommendste deel was dat sy die keuse gegee is om in ballingskap te gaan, maar geweier het. Sy moes besef het dat sy ʼn lekker lewe as ʼn wêreldwye celebrity, die Koningin van die Revolusie, sou kon lei as sy padgegee het, maar sy het ballingskap in die stowwerige Brandfort verkies.
Dit was eers nadat sy in die middel-1980’s die polisie geïgnoreer het en terug Soweto toe is dat Winnie weer oor my pad gekom het. In April 1986 verklaar sy midde-in ʼn plaag van die verskriklike halssnoermoorde: “Together, hand in hand, with our matches and our necklaces, we shall liberate this country.” By Vrye Weekblad was ons na aan die leierskap van die UDF en uit dié bronne het ons begin hoor van die skrikbewind wat sy en haar sogenaamde Mandela United Football Club (eintlik ’n groep gewelddadige tsotsi’s wat as haar lyfwagte opgetree het) in Soweto gevoer het. Die gemeenskap het selfs haar huis afgebrand.

Die UDF kap Winnie..

Registreer gratis om hierdie artikel te lees.

Hallo! Welkom by Vrye Weekblad. Ons inhoud is nou in Afrikaans én Engels beskikbaar.

Al wat jy hoef te doen om gratis te begin lees, is om met jou e-pos te registreer en ’n wagwoord te skep.

Om dit te doen, kliek eenvoudig op “REGISTREER”.

Reeds geregistreer? Kliek op “MELD AAN” om voort te gaan.

Vir nuwe VWB 3.0-navrae: WhatsApp 071 170 8927 (net vir teksboodskappe) of stuur 'n e-pos aan hulp@vryeweekblad.com.