Die superpower van ouer vroue

Met die Wêreldbeker vir rugby weer veilig in die Bokke se hande het ons meer tyd oor naweke. So probeer ons Sondag krieket kyk; ’n eendagwedstryd teen Indië, die gunstelinge om die toernooi te wen. Hulle slaan die Proteas uitmekaar en toe ons kolwers een ná die ander kantel soos kegels, met bitter min lopies, skakel ons maar oor tennis toe. Novak Djokovic is op die baan, ’n man na wie ons nie graag kyk nie. Dan lees ’n mens maar.

Soms is daar wel iets boeiends om te kyk op Netflix. Ons het opgewonde gewag op die fliek Nyad, gebaseer op ’n ware verhaal oor ’n swemmer, Diana Nyad, en haar afrigter (en eksminnares) Bonnie Stoll.

Diana is in 1949 gebore. Haar stiefpa was Grieks-Egipties, vandaar die eksotiese van. Op skool is sy, soos vele ander meisies, jare lank deur haar swemafrigter seksueel gemolesteer. Dit het haar moerig en gefokus gemaak, onder meer.

Op 60 besluit sy, nadat sy jare lank nie geswem het nie, om iets aan te pak wat sy op 28 nie kon regkry nie: om die meer as 100 myl (amper 161 km) van Kuba na Florida te swem. Anders as in die Engelse kanaal is die water daar nie koud nie, maar swemmers word lastig geval deur dodelike jellievisse. En haaie. En verraderlike seestrome.

Jodie Foster en Annette Benning het Bonnie en Diana bestudeer en min of meer in hulle lywe geklim. Die regisseurs is Jimmy Chin en Elizabeth Chai Vasarhelyi wat aandag getrek het met hulle dokumentêre flieks oor uitsonderlike atlete, soos Alex Honnold in Free Solo. 

Die kyker stoei saam met Diana teen die elemente in die see, deur die nag. Dis algemene kennis en nie ’n spoiler nie as ek noem dat sy die bomenslike swem eers met haar vyfde probeerslag reggekry het. Sy strompel uit die see op die strand van Key West, haar gesig en mond geswel ná 53 uur in die water. Sy was die eerste persoon wat die roete sonder die hulp van ’n hok vir beskerming teen haaie voltooi het. Ook, sy was 64 jaar oud.

Die rolprent fokus op die dinamika tussen twee hardkoppige vroue, hulle vriendskap en lojaliteit. Soos alle ekstreem gefokusde individue was Diana nie maklik om mee saam te leef nie. Sy was obsessief en lief om te praat, veral oor haarself. Bonnie vertel sy kon vir drie weke ná die swem nie eet nie omdat die sout in die water haar mond so gekerf en verniel het. En sy kon skaars praat.

Op die strand het sy wel ’n paar inspirerende woorde deur geswolle lippe gemompel:

Never ever give up. You’re never too old to chase your dreams. It looks a solitary sport, but it takes a team.

Dit bly verstommend: die krag van die menslike gees en die manier waarop dit die beperkings van die lyf kan oorkom.

Anneliese Burgess het heroïes geskryf oor vroue bo 50 wat vlamvat. 

Ja, ons laat ons nie onderkry nie. Ons sien vir meer kans as toe ons jonk was en ons is g'n niemand se pop nie.

Uit: gedagtes

ek is 'n ondermaanse winkel van woorde
'n lied van kliere
'n oorjarige gebeente wat bid
wat wil vashou aan die kloue van die lewe
die rooigras wat soos saffraan weerkaats
die plotsheid van spiere
en 'n veredelde versterwing

- Antjie Krog

Uit: Plunder

♦ VWB ♦

NEEM DEEL AAN DIE GESPREK: Gaan na heel onder op hierdie bladsy om op hierdie artikel kommentaar te lewer. Ons hoor graag van jou.