SALIGE SONDAG MET ANNELIESE BURGESS

Oor swaeltjies, suikerbekkies en ’n swartkopwielewaal

ANNELIESE BURGESS sê bome is haar kerk en voëls is vir haar spirituele wesens. En soos altyd is daar ook ’n gedig, musiek en ’n paar lekker aanbevelings oor wat om te drink, eet, lees en luister.

16 Julie 2023
Daagliks
4 min om te lees

Goeiemôre

My pa het 'n ding vir voëls gehad. En al vier van ons kinders het die obsessie by hom geërf. Ons het grootgeword met “The Roberts" (The Birds of South Africa) en 'n verkyker in elke bakkie, op die stoep, in die mandjie op pieknieks in die veld, in die rugsak as ons in die berge of langs die Wildekus gestap het. En in elkeen van ons se huise is dit steeds die geval. Ons is almal bietjie getik met voëls. (En ek dink die volgende generasie ook. My dogter was vyf toe sy op 'n dag aankondig dat sy verstaan wat voëls sê.)

My pa was mal oor alle voëls, maar swaeltjies was spesiaal. Ek onthou hoe ons een Kersfees die feestafel van die stoep af grasperk toe moes dra, want my pa het gesê ons ontsenu sy swaeltjies in hulle nessie. En hy het ook gehou van 'n janfrederik omdat dié voëltjie volgens hom die eerste is wat soggens groet, en die laaste een wat saans “goodnight" sê.

Maar sy gunsteling was die swartkopwielewaal. Dié skelgeel voëltjie met sy swart kop en rooi snawel was nog altyd “Dad's bird". Terwyl ek hier skryf, hoor ek een in die koejawelboom buite my venster. Sasol se Voëls van Suider Afrika verwys na sy kenmerkende “helder, vloeiende fluit", maar dit is heeltemal ontoereikend om die lieflike klanke van dié voëltjie vas te vang. “The Roberts" se definisie is 'n bietjie nader aan die werklikheid: “a liquid-sounding warble, accompanied by imitations and whistles".

Daar is 'n storie oor die swartkopwielewaal. En my pa.

Toe die demensie te erg aan my pa begin torring het, het hy en my ma hier oorkant my kom woon. Dit wemel van die voëls hier. Bruinkopvisvangers, loeries en boskraaie. Suikerbekkies, streepswaeltjies, tiptolle, muisvoëls, kwikstertjies, bokmakieries, paradysvlieëvangers, suidelike waterfiskale, kanaries, rooibeksysies, dikbekfrette, bonthoutkappers en olyflysters. En so dan en wan is daar 'n aggressiewe koningrooibekkie ook wat die ander voëls met sy afknouende maniere kom terroriseer. En dan natuurlik die hordes hadidas wat tydens Covid grootkop gekry het en nou so voor op die wa geraak het dat hulle dink hulle is almal se baas.

Maar een van die voëls wat ons nog nooit hier by ons gesien het nie, was die swartkopwielewaal. Tot op 'n dag.

Ek sit saam met my pa op die stoep. En daar voor ons, in die koraalboom, sit een ewe skielik. En begin gesels. Ek sal nooit die uitdrukking op my pa se gesig vergeet nie. Ek kan dit nie heeltemal verduidelik nie, maar ek is oortuig daardie voël het agter my pa aangevlieg van die plaas af. Tot en met my pa se dood, bietjie meer as 'n jaar later, het daardie voël vanuit daardie boom by die stoep saam met my pa gekuier.

My jonger broer vertel my gisteraand 'n storie wat my hoendervel gegee het. Hulle het 'n paar jaar gelede hulle pragtige dogtertjie aan die dood afgestaan. Sy was mal oor die suikerbekkies wat om die aalwyne in hulle tuin gekloek het. Die oggend nadat sy in die hospitaal oorlede is, het Mike-hulle 'n suikerbekkie in Emma se kamer gekry. Toe hulle die voëltjie by die venster uitlaat, het hy eers buite op die vensterbank gaan sit en 'n paar keer aan die venster gepik voordat hy weggevlieg het.

Die suikerbekkie is Emma se voëltjie. En Dad s'n is die swartkopwielewaal. Dié, lyk my, het besluit om aan te bly. Ek weet dit is lekker in my tuin met die koejawelboom en appelliefiestruike. En saadballe en blomme en waterbakke. Maar soms wonder ek of dit nie my pa is wat wil aanhou geselsies maak met my nie.

Ek het al geskryf oor bome wat my kerk is. Voëls is vir my spirituele wesens.

Salige Sondag.
Anneliese

Ns.: Luister hier na die swartkopwielewaal.

The White Dove

When I first
wrote to you
it was as if
each letter
I held in my palms
was like
a small white dove
I had to lift
toward the sky
and let go
and that once
it had arrived
calling
quietly
at the edge
of your high window
you only had to write
your own words
and fold them
small and tie them
to each leg
and lift
the white bird again
letting it go
into the air
as I did
so that it could
find its way
back to me and
home.

– David Whyte

('n Uittreksel uit die gedig in die bundel The Sea in You: Twenty Poems of Requited and Unrequited Love.)

Lees

Eet

Die lekkerste ding wat ek die afgelope week geëet het:
Bon Appétit se Tomato toast with chives and sesame seeds

Drink

Ek maak Saterdagaande vir my 'n cocktail. En drink dit in die bad. Maar die laaste paar weke was dit so koud dat ek moes afgradeer na 'n om-die-vuur-cocktail. Gisteraand het ek vir my 'n Jasmine gemaak: jenewer, suurlemoensap, Campari en Cointreau met baie ys in 'n shaker. Voortreflik. Hier is die presiese resep.